Depresja to poważne zaburzenie nastroju, które wpływa na sposób, w jaki dziecko myśli, czuje i funkcjonuje. W przeciwieństwie do chwilowych spadków nastroju, depresja trwa dłużej i może wpływać na codzienne życie dziecka – zarówno w domu, jak i w szkole.

Objawy, na które warto zwrócić uwagę:

• Zmiany w nastroju: dziecko staje się smutne, drażliwe lub wycofane przez dłuższy czas.
• Utrata zainteresowania: brak chęci do wykonywania ulubionych wcześniej czynności, unikanie kontaktów z rówieśnikami.
• Problemy z koncentracją i nauką: obniżona motywacja do nauki, trudności z koncentracją.
• Zmiany w apetycie i śnie: nadmierna senność lub bezsenność, nagłe zmiany apetytu.
• Niska samoocena: częste wyrażanie negatywnych myśli o sobie, poczucie braku wartości.
• Myśli o samookaleczeniu lub śmierci: to najpoważniejszy objaw, który wymaga natychmiastowej reakcji.

Jak reagować, gdy zauważymy niepokojące symptomy?

Nie należy ignorować zauważonych objawów. Oto kilka kroków, które mogą pomóc:

1. Rozmowa – należy spokojnie porozmawiać z dzieckiem, starając się zrozumieć, co czuje i co go martwi.
2. Wsparcie specjalisty – jeśli objawy utrzymują się, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym lub pedagogiem szkolnym.
3. Współpraca z nauczycielami – szkoła może być cennym źródłem wsparcia. Wspólnie z nauczycielami można znaleźć sposoby na pomoc dziecku w trudnych momentach.
4. Dbałość o codzienny rytm – regularny sen, zbilansowana dieta i aktywność fizyczna mogą wspierać zdrowie psychiczne dziecka.

Pamiętajcie, że nie jesteście sami

Jako szkoła jesteśmy po to, aby wspierać Państwa w tych trudnych chwilach. Zachęcamy do korzystania z naszej pomocy, rozmów z wychowawcami, pedagogami i psychologiem szkolnym. Zdrowie psychiczne dzieci jest równie ważne, co ich rozwój intelektualny i fizyczny. Wczesna reakcja może znacząco poprawić ich dobrostan i pomóc w przezwyciężeniu problemów.

--------------------------------------------------------------------------------

Empatia - co to takiego?

 „Empatii można się uczyć na różne sposoby

ŻYCIE zawsze ma sens dla tego, kto umie ukoić ból bliźniego.”

 Helen Keller

Czym jest empatia?
Empatia, pochodząca z greckiego słowa „empathea” (co oznacza „cierpienie”), w naszym języku odnosi się do umiejętności wczuwania się w sytuację innych oraz identyfikowania się z ich uczuciami. Jest to zdolność kluczowa dla rozwoju inteligencji emocjonalnej, która pomaga lepiej rozumieć emocje i reagować na nie w sposób adekwatny.

Skąd się bierze empatia?
Empatia nie jest wrodzona, można ją wykształcić. Choć geny, temperament i wrodzona wrażliwość odgrywają pewną rolę, kluczowe znaczenie ma wychowanie. Dzieci uczą się empatii, obserwując zachowania dorosłych, szczególnie rodziców, oraz ich reakcje na emocje innych. Kiedy rodzice zwracają uwagę na krzywdę wyrządzoną innym, dzieci zaczynają rozumieć konsekwencje swoich działań.

Gdy brak empatii...
Badania wskazują, że osoby o niskiej samoocenie, które w dzieciństwie nie otrzymywały wystarczająco dużo miłości i akceptacji, mają trudności z dostrzeganiem emocji innych. Skupienie na własnych problemach i poczuciu zagrożenia ogranicza rozwój empatycznych odruchów. Z kolei ludzie z ugruntowaną samooceną częściej są wrażliwi na uczucia innych.

Co daje nam empatia?
W dobie samowystarczalności empatia jest nadal potrzebna. Osoby empatyczne tworzą silniejsze relacje międzyludzkie, czerpią satysfakcję z niesienia pomocy i budują poczucie sensu życia. Empatia sprzyja życzliwości, łatwiejszemu nawiązywaniu przyjaźni oraz lepszym wynikom w nauce. Dzieci empatyczne są bardziej lubiane i doceniane, a w dorosłości częściej odnoszą sukcesy zawodowe.

Korzyści wynikające z empatii:

• Lepsza jakość relacji międzyludzkich,
• Łatwość w nawiązywaniu przyjaźni,
• Popularność wśród rówieśników,
• Lepsze wyniki w nauce,
• Docenianie przez nauczycieli,
• Lepsze podejmowanie decyzji o ścieżce edukacyjnej,
• Ograniczenie agresywnych zachowań,
• Sukcesy zawodowe w dorosłości.

Ciekawostka:
Czy wiedziałeś, że ziewanie wraz z innymi świadczy o dobrze wykształconej empatii? Psychologowie udowodnili związek między zdolnością empatii a "zarażaniem się" ziewaniem.

Empatii można się nauczyć, ale najlepiej rozwijać ją już od dzieciństwa, gdy jej wpływ na życie dziecka jest najsilniejszy.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Symptomy kryzysu psychicznego

Kryzys psychiczny to stan intensywnego napięcia emocjonalnego, który może być wywołany przez trudne sytuacje życiowe, stres czy traumę. Jego objawy mogą być różnorodne, ale ważne jest ich wczesne rozpoznanie, aby móc szybko zareagować i pomóc sobie lub bliskiej osobie. Oto najczęstsze symptomy kryzysu psychicznego:

1. Zmiany nastroju i emocji:

• nagłe wybuchy płaczu lub gniewu,
• utrzymujące się uczucie smutku, przygnębienia, rozpaczy,
• nadmierne poczucie lęku, niepokoju, paniki,
• utrata zainteresowania rzeczami, które wcześniej sprawiały radość,
• wahania nastroju – od euforii do głębokiego przygnębienia,

2. Zmiany w zachowaniu:

• wycofanie się z życia społecznego, unikanie kontaktów z bliskimi,
• nadmierna drażliwość lub agresja,
• nagła zmiana nawyków, np. spanie przez większość dnia lub bezsenność, utrata apetytu lub jego nadmiar,

3. Problemy z myśleniem:

• problemy z koncentracją i pamięcią,
• negatywne myśli na temat siebie, życia, przyszłości,
• uczucie beznadziejności i przekonanie, że nie ma wyjścia z sytuacji.

4. Objawy fizyczne:

• chroniczne zmęczenie, brak energii,
• bóle głowy, bóle brzucha, napięcie mięśniowe,
• nagłe problemy zdrowotne, np. kołatanie serca, duszności, zawroty głowy, które nie mają fizycznego wyjaśnienia,

5. Trudności w codziennym funkcjonowaniu:

• problemy w pracy, szkole lub w relacjach z innymi,
• zaniedbywanie codziennych obowiązków (higiena osobista, praca, obowiązki domowe),
• brak motywacji do działania, uczucie przytłoczenia nawet prostymi zadaniami,

Co robić, jeśli zauważysz te objawy u siebie lub bliskich?

Nie ignoruj symptomów kryzysu psychicznego. Ważne jest, aby jak najszybciej sięgnąć po pomoc: porozmawiać z zaufaną osobą, skontaktować się z psychologiem lub zadzwonić na infolinię wsparcia. Kryzys psychiczny to sygnał, że organizm potrzebuje wsparcia i odpoczynku. Wczesna interwencja może pomóc zapobiec pogłębieniu problemów i poprawić jakość życia.

Dzieci i młodzież w kryzysie psychicznym, które mają problemy w domu, w szkole, w tym w relacjach rówieśniczych, przy zapewnieniu anonimowości i pełnej dyskrecji, mogą skontaktować się ze specjalistami i otrzymać fachowe wsparcie w najtrudniejszych sytuacjach.

1. Telefoniczne linie wsparcia:

• Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – całodobowy, anonimowy (116 111).
• Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – całodobowy (800 12 12 12).
• Telefon Zaufania dla Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym – całodobowy (116 123).
• Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym – całodobowy (800 70 22 22).
• Telefon Zaufania dla Rodziców i Nauczycieli (800 800 605) – wsparcie w zakresie problemów psychicznych dzieci i młodzieży.
• Numer alarmowy w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia – (112).

2. Całodobowa pomoc psychologiczna:

• Centra Interwencji Kryzysowej (CIK) – wiele miast oferuje bezpłatną i natychmiastową pomoc psychologiczną.
• Izba Przyjęć Psychiatrycznych – w przypadku poważnych kryzysów wymagających bezpośredniego wsparcia medycznego.

3. Wsparcie online:

• Psychologowie online – platformy takie jak MindMed, ZnanyLekarz czy Emocje.online oferują pomoc na odległość.
• Grupy wsparcia – społeczności na Facebooku i innych portalach, gdzie rodzice mogą wymieniać się doświadczeniami i poradami.

 

Kryzys psychiczny to poważna sytuacja i nie warto czekać z sięgnięciem po pomoc. Im wcześniej wsparcie zostanie udzielone, tym łatwiej będzie zaradzić trudnościom.

DBAJ O SWOJE SAMOPOCZUCIE !

Co to jest zdrowie psychiczne?
Zdrowie psychiczne to sposób, w jaki się czujesz, myślisz i radzisz sobie z różnymi sytuacjami. Oznacza to umiejętność radzenia sobie ze stresem, problemami i emocjami.

Dlaczego to ważne?
Tak samo jak dbamy o nasze ciało, musimy dbać o nasze myśli i uczucia. Gdy zdrowie psychiczne jest w dobrej formie, łatwiej nam się uczyć, bawić i czuć się dobrze w szkole oraz w domu.

Jak zadbać o swoje zdrowie psychiczne?  
1.    Rozmawiaj o swoich uczuciach  
Jeśli coś Cię martwi, smuci lub złości – powiedz o tym komuś, komu ufasz (rodzic, nauczyciel, przyjaciel).
2.    Odpoczywaj  
Każdy potrzebuje przerwy. Znajdź czas na relaks i robienie rzeczy, które sprawiają Ci przyjemność – czytanie, rysowanie, spacer.
3.    Ruszaj się!    
Aktywność fizyczna pomaga uwolnić napięcie i poprawić nastrój.
4.    Zdrowo jedz        
Zrównoważona dieta wpływa pozytywnie na nasze myśli i samopoczucie. Jedz owoce, warzywa, pij wodę!
5.    Śpij dobrze 
Odpowiednia ilość snu pozwala odpocząć nie tylko ciału, ale i umysłowi. Śpij minimum 8 godzin.
6.    Bądź dobry dla siebie i innych   
Czasem popełniamy błędy, ale to normalne. Ważne, by starać się wyciągać z nich wnioski i być dla siebie cierpliwym. Pamiętaj też, że życzliwość wobec innych poprawia nasze relacje i samopoczucie.

Gdzie szukać pomocy?  
Jeśli czujesz, że masz trudności, zawsze możesz porozmawiać z:
•    Rodzicami lub opiekunami
•    Nauczycielem
•    Psychologiem szkolnym

Nie jesteś sam! Każdy czasem ma trudniejszy dzień – najważniejsze to nie bać się poprosić o pomoc.
 

Pamiętaj! Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne! Dbaj o nie każdego dnia!

--------------------------------------------------------------------------------------

 

DZIECI I ICH PRAWA

20 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka Prawa dziecka przysługują każdemu dziecku niezależnie od wieku, płci, koloru skóry czy miejsca zamieszkania. Prawa dziecka to jedna z kategorii zaliczanych do szerokiej grupy praw człowieka, które przysługują każdemu z nas tylko dlatego, że jesteśmy ludźmi. Do praw człowieka zaliczane jest m.in. prawo do życia, wolności, edukacji – są one powszechne, a więc takie same dla wszystkich, istnieją niezależnie od woli władzy i nikt nie może ich ludziom odebrać. Podobnie jest z prawami dziecka: przysługują one każdemu dziecku bez wyjątku i powinny być respektowane przez każdego dorosłego.

W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka są:

• Konstytucja RP– w art. 72. Konstytucji zapisano m.in. prawo do ochrony dziecka przed przemocą, wyzyskiem, okrucieństwem i demoralizacją, a także prawo do opieki i pomocy władz dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej.

• Konwencja o Prawach Dziecka.

• Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.

 

Lista praw dziecka:

PRAWO DO ŻYCIA I ROZWOJU 

Jest najbardziej podstawowym prawem każdego człowieka. Nikt nikogo nie może pozbawić życia. Państwo musi zadbać o to, żeby dzieci czuły się bezpiecznie.

Państwo ma także obowiązek zapewnić jak najlepszy rozwój dzieci. Prawo do rozwoju nie oznacza jedynie rozwoju fizycznego ale też rozwój psychiczny i intelektualny. Państwo musi zadbać o odpowiednią ilość szkół i zagwarantować możliwość zdobycia wykształcenia. 

PRAWO DO WYCHOWANIA W RODZINIE         

Rodzicom nie wolno zabrać dziecka. W Polsce tylko sąd może zadecydować o odebraniu dziecka rodzicom - dzieje się tak w wyjątkowych sytuacjach, kiedy rodzice nie chcą lub nie mogą opiekować się dzieckiem; źle je traktują, nie interesują się jego potrzebami, nie leczą, gdy jest chore, głodzą.

PRAWO DO NAZWISKA I POCHODZENIA 

Każdy ma prawo do nazwiska i obywatelstwa. Dziecko po urodzeniu musi być zarejestrowane w Urzędzie Stanu Cywilnego. Nazwisko, imię, obywatelstwo oraz pochodzenie są elementami tożsamości człowieka, która jest chroniona przez prawo.

PRAWO DO SWOBODY MYŚLI, SUMIENIA I WYZNANIA

Dziecko ma pełne prawo wyboru co chce myśleć i w kogo chce wierzyć. Ma prawo do szacunku dla swego światopoglądu - nikogo z powodu jego sposobu myślenia czy wyznawanej religii nie wolno prześladować, poniżać ani wyśmiewać jego poglądów lub obrzędów.

PRAWO DO PRYWATNOŚCI 

Prywatne jest wszystko to, co jest osobiste, zarówno rzeczy, mieszkanie, jak również sprawy prywatne i rodzinne. Prawo do prywatności oznacza, że nikomu nie wolno bez szczególnie uzasadnionych powodów (precyzyjnie przewidzianych w przepisach prawnych) wkraczać w nasze życie i sprawy osobiste.

PRAWO DO NAUKI 

Dziecko posiada prawo do otrzymywania edukacji, która jest wolna i obowiązkowa. Prawo do nauki oznacza, że każdy powinien mieć możliwość uczenia się tak długo jak chce i pozwalają mu na to jego zdolności i zainteresowania. Państwo ma także obowiązek zadbać o dostęp każdego dziecka do informacji, czyli wiedzy różnych ludzi, różnie myślących, wiedzy o odkryciach naukowych i zjawiskach - co wpływa na kształtowanie poglądów i postaw.

PRAWO DO ŻYCIA BEZ PRZEMOCY

Znęcanie się nad dziećmi jest karane. Nie wolno znęcać się fizycznie ani psychicznie, to znaczy systematycznie dokuczać dziecku, poniżać je, wyśmiewać obrażać lub bić. Karana jest również przemoc seksualna.

ZASADA POSZANOWANIA GODNOŚCI

Każdy ma prawo do godności, gdyż godność po prostu mamy i nikt nie może nam jej dać lub odebrać. Każdy człowiek ma wrodzone poczucie dumy, honoru osobistego - nikt nie lubi być źle traktowany, poniżany, wyśmiewany czy w jakikolwiek sposób obrażany. Dziecko ma prawo do ochrony przed poniżającym i okrutnym traktowaniem, które narusza jego poczucie godności.

ZASADA RÓWNOŚCI

Dzieci nie rodzą się lepsze lub gorsze, jako ludzie są równi - co nie znaczy jednakowi. Kiedy mowa jest o równym traktowaniu przez prawo to chodzi o jednakowe prawa dla ludzi niezależnie od tego, czy są bogaci czy biedni, czarni czy biali, niezależnie od płci. Prawo do równego traktowania (przez prawo) nie oznacza, że wszyscy muszą mieć takie same uprawnienia. Są sytuacje, gdy niektórym dzieciom przysługują prawa specjalne, np. dzieciom niepełnosprawnym. Uprawnienia te służą wyrównywaniu szans dla tych, którym z różnych względów trudniej jest żyć. Świadomość własnych praw, możliwości i ograniczeń, oraz norm regulujących zachowania ma bardzo duże znaczenie dla społecznego rozwoju dziecka.

PRAWO DO OPIEKI MEDYCZNEJ

Dziecko ma prawo do pomocy oraz podstawowej opieki zdrowotnej, odpoczynku, rekreacji i odpowiednich usług medycznych.

--------------------------------------------------------------------

Grudzień to czas wyjątkowy – pełen świątecznej atmosfery, wspólnych przygotowań i oczekiwania na radosne chwile z bliskimi. Wśród zakupów, dekoracji i codziennego zgiełku warto zatrzymać się na chwilę i zastanowić nad tym, jakie wartości przekazujemy naszym dzieciom. Okres świąteczny to doskonała okazja, by rozwijać w młodych sercach wdzięczność i skłonność do refleksji – cechy, które nie tylko budują relacje, ale również kształtują ich osobowość.

Święta to nie tylko prezenty i świąteczne potrawy, ale przede wszystkim czas relacji, empatii i bliskości. Dzieci, które wzrastają w atmosferze wdzięczności i refleksji, lepiej rozumieją siebie i innych. Dzięki temu potrafią budować trwałe, szczere relacje, są bardziej otwarte na potrzeby innych i radośniejsze w codziennym życiu.

Wdzięczność – dlaczego jest tak ważna?

Wdzięczność to umiejętność doceniania tego, co mamy. Jest fundamentem dobrych relacji z innymi i zdrowego podejścia do życia. Dzieci, które uczą się wyrażać wdzięczność, lepiej radzą sobie z emocjami, są bardziej empatyczne i potrafią cieszyć się małymi rzeczami.

Jak rozwijać wdzięczność u dzieci?

1. Rozmowy o codziennych radościach - zachęcaj dziecko, by codziennie wymieniało trzy rzeczy, za które jest wdzięczne – może to być dobry dzień w szkole, zabawa z przyjacielem czy ulubione danie na obiad.
2. Świętowanie drobnych gestów - podkreślaj wartość prostych działań, np. pomoc kolegi, uśmiech sąsiada czy wspólnie spędzony czas.
3. Dawanie zamiast brania - zorganizuj z dzieckiem małe gesty dobroci, takie jak przygotowanie kartki świątecznej dla starszej sąsiadki czy oddanie zabawek na cele charytatywne.

Wdzięczność nie musi być czymś wielkim – może wyrażać się w prostym „dziękuję”, uścisku lub uśmiechu.

Dzieci uczą się tej postawy od nas, dorosłych. Bądźmy dla nich wzorem!

Refleksja – czas na zatrzymanie się

W grudniowym pędzie łatwo zapomnieć, jak ważne jest zwolnienie tempa i spojrzenie w głąb siebie. Dzieci, choć pełne energii i spontaniczności, również potrzebują chwili na refleksję. Rozmowy o mijającym roku, o tym, co udało się osiągnąć, i o tym, co wymaga poprawy, mogą być dla nich ważną lekcją samooceny.

Jak wspierać refleksję u dzieci?

1. Pytania zamiast odpowiedzi - zapytaj dziecko: „Co najbardziej podobało ci się w tym roku?”, „Czego nowego się nauczyłeś?”, „Co chciałbyś zmienić?”.
2. Tworzenie tradycji wspomnień - wspólnie przeglądajcie zdjęcia, rozmawiajcie o najpiękniejszych chwilach roku, albo stwórzcie rodzinną „Księgę Wspomnień”. 
3. Plany na przyszłość  -  zachęć dziecko do wyznaczenia sobie małych celów na nadchodzący rok. Niech to będą rzeczy, które sprawią mu radość i dadzą poczucie satysfakcji.

Refleksja uczy dzieci wartościowego podejścia do życia. To, co przeżyły, staje się fundamentem do budowania ich pewności siebie i zrozumienia otaczającego świata.

Wdzięczność i refleksja to wartości, które możemy wspierać i rozwijać każdego dnia, a grudniowy czas sprzyja temu szczególnie. Bądźmy dla naszych dzieci przewodnikami, którzy pokażą im, że najważniejsze nie są rzeczy, lecz relacje, radość z małych chwil i umiejętność dostrzegania dobra wokół nas. Niech ten świąteczny czas będzie okazją nie tylko do odpoczynku, ale też do budowania pięknych wartości, które zostaną z dziećmi na całe życie.

-------------------------------------------------------------------------------